(function() { (function(){function b(g){this.t={};this.tick=function(h,m,f){var n=void 0!=f?f:(new Date).getTime();this.t[h]=[n,m];if(void 0==f)try{window.console.timeStamp("CSI/"+h)}catch(q){}};this.getStartTickTime=function(){return this.t.start[0]};this.tick("start",null,g)}var a;if(window.performance)var e=(a=window.performance.timing)&&a.responseStart;var p=0=c&&(window.jstiming.srt=e-c)}if(a){var d=window.jstiming.load; 0=c&&(d.tick("_wtsrt",void 0,c),d.tick("wtsrt_","_wtsrt",e),d.tick("tbsd_","wtsrt_"))}try{a=null,window.chrome&&window.chrome.csi&&(a=Math.floor(window.chrome.csi().pageT),d&&0=b&&window.jstiming.load.tick("aft")};var k=!1;function l(){k||(k=!0,window.jstiming.load.tick("firstScrollTime"))}window.addEventListener?window.addEventListener("scroll",l,!1):window.attachEvent("onscroll",l); })();

Konan sem kyndir ofninn sinn

Eldhúsreyfarar miðaldra matargúrús á Skólavörðuholtinu

29.5.04

Reykvísk mæðgin sátu á Súfistanum í dag og borðuðu eitthvert snarl. Móðirin fer að fletta DV og þar var verið að rifja upp tíu ára gamlan lista úr Pressunni yfir bestu elskhuga bæjarins. Móðirin byrjar að lesa listann og sér ansi mörg kunnugleg nöfn

Móðirin: - Heyrðu, ég hef unnið með ótrúlega mörgum á þessum lista.

Sonurinn: - Jæja? (og hnyklar brýnnar).

Móðirin: - En ég hef ekki sofið hjá neinum þarna, held ég.

Sonurinn: - HELDURÐU?

Móðirin (hraðmælt): - Já, láttu ekki svona drengur, ég er ekki búin að lesa niður allan listann ...

|

Það fer ekki á milli málaBoltastelpan skemmtir sér vel í veðurblíðunni fyrir norðan.

Við efnafræðistúdentinn höfum það reyndar fínt líka, hann að dunda sér við nýjan tölvuleik og ég við tiltektir. Gallinn við svona tiltektir er að maður er alltaf að finna eitthvað sem maður var búinn að gleyma að væri til, svo að það er tafsamt.

Einn af þeim stöðum þar sem ég þarf nauðsynlega að taka til er frystiskápurinn, þar hefur ýmislegt safnast fyrir. Reyndar er ég aðeins byrjuð og þess vegna eru kalkúnaleggir núna að malla í ofninum, ég gufusteiki þá í rauðvíni (og hvítvíni, það voru notaðir ýmsir afgangar), kryddjurtum og grænmeti. Gæti trúað að það kæmi eitthvað gott út úr því ef þeir fá að vera þarna nógu lengi. Ég setti þá reyndar frosna í ofninn svo að það er ekki útlit fyrir að kvöldmaturinn verði snemma hér á bæ.

Gerir heldur ekkert til.

|

Ég er búin að sjá að hjá því verður ekki komist að kaupa nýjan fataskáp í svefnherbergið mitt. Gamli skápurinn frá mömmu og pabba, þessi sem ég eyddi töluverðum hluta bernskunnar lesandi uppi á, er einfaldlega orðinn of lítill (fyrir mig eina, eitt sinn geymdi hann mestallan fatnað sex manna fjölskyldu, auk þess sem bókaskáp var komið fyrir ofan á honum og þess vegna sat ég þar) og svo hafa föt ákveðna tilhneigingu til að hverfa í honum og koma ekki í ljós aftur fyrr en að mörgum árum liðnum, eins og ég hef einhvern tíma lýst hér.

Aðalvandamálið verður að koma gamla skápnum út, það þarf sennilega að láta hann síga í köðlum niður af svölunum og hann er níðþungur þótt hann sé ekki stór. Ef enginn ættingjanna vill fá skápinn, sem þegar hefur gengið á milli okkar systranna allra, fer hann út í skúr með góðu eða illu; honum verður allavega ekki hent.

En ég er að undirbúa breytingarnar með því að taka til í dótinu sem ég hef geymt ofan á skápnum, þar hefur lengi verið staflað kössum og möppum sem sjaldan eða aldrei er farið í. Ég var að taka upp úr kassa sem aðallega hafði að geyma blaðadrasl en ofan á voru nokkrar bækur sem ég var búin að steingleyma að ég hefði einhvern tíma átt, flestar allavega. Hmm, þetta er kannski ágætt sýnishorn af þeim hluta bókakostsins sem ekki tengist mat - dálítið fjölbreyttur kokkteill allavega:

Dularfullu bréfin eftir Enid Blyton. Keypt á fornsölu handa efnafræðistúdentinum fyrir fimmtán árum eða svo.

Ferð höfundarins eftir Christopher Vogler. Ég man ekkert hvernig ég eignaðist þá bók, man ekkert eftir að hafa lesið hana og kannast ekkert við að hafa nokkru sinni haft áhuga á efninu.

Ást barónsins eftir Gösta Segercrantz. Ein af Gulu skáldsögunum og mikil uppáhaldsbók frá þeim árum þegar ég sat uppi á skápnum. Ég rakst á þetta eintak í rusli á Iðunni fyrir margt löngu og fékk að eiga það. Bókin er enn í kápu; þetta er eina eintakið af öllum Gulu skáldsögunum sem ég hef nokkru sinni séð og er í kápu, annars voru þessar bækur yfirleitt lesnar í tætlur. (Já, kápan er gul.)

Barbafín býr til blúndukjól eftir Annette Tison & Talus Taylor. Ein allra leiðinlegasta Barbasagan.

Retsopgöret efter besættelsen eftir Ditlev Tamm. Annað bindi; ég hef ekki hugmynd um hvað orðið er af fyrra bindinu. En þetta eru reyndar mjög áhugaverðar bækur.

Rafmagnsmorðið eftir Val Vestan. Now we're talking ... Eða eins og söguþræðinum er lýst á baksíðu: ,,Ung stúlka, sem var í ,,bransanum" finnst örend í herbergi sínu í Reykjavík einn morgun og sömuleiðis roskinn drykkjumaður. Líkskoðun leiðir í ljós að hjartabilun hefur orðið honum að bana. - Í fljótu bragði lítur út fyrir, að rafplata hafi valdið dauða stúlkunnar, en við nánari athugun kemur í ljós, að hún hefur verið myrt."

Það gæti orðið mikið verk að taka til þarna uppi. Og hver veit svo hvað leynist inni í myrkviðum skápsins sjálfs?

|

,,Einu vandamál Íslands eru persónuleiki forsætisráðherra og of hátt verð á rauðvíni."

Það er töluvert sannleikskorn í þessu.

|

28.5.04

Það kannast ábyggilega flestir sem á annað borð elda eitthvað og nota einhvern tíma matreiðslubækur að maturinn lítur hreint ekki alltaf eins út og hann gerir í bókinni. (Ojá, þetta gerist hjá mér líka.) Það geta verið ótal skýringar á því - ein er hugsanlega sú að kokkurinn, ljósmyndarinn og stílistinn hafi beitt einhverjum brögðum til að maturinn komi betur út á mynd. Það geri ég reyndar ekki en það er stundum freistandi. Það er til dæmis ekki auðvelt að taka myndir af ís og mér er sagt að svínafeiti sé ákaflega lík ís á ljósmynd, en ég hef aldrei notað hana. Það er erfitt að mynda kjúkling og þess háttar þannig að hamurinn líti perfekt út en ég neita að nota blöndu af sojasósu og uppþvottalegi (eða hvað það nú er sem á víst að vera gott að nota). Ég vil að maturinn á myndinni sé sem líkastur því sem fólk getur búist við að sjá sjálft ef það fer eftir uppskriftinni og ég vil að það sé hægt að borða hann þegar búið er að mynda hann (sú stefna hefur líka aflað mér ómældra vinsælda á mínum vinnustað). Myndir sem eru of flottar verða líka að ég held oft til þess að draga kjark úr fólki við eldamennskuna, ekki síst ef það hefur reynt að gera réttinn og hann virðist misheppnaður þegar hann er borinn saman við myndina, þótt hann sé það kannski alls ekki.

En það er semsagt margt sem getur orðið til þess að maturinn verði öðruvísi en á myndinni. Jafnvel þótt farið sé eftir uppskrift. Ég var að horfa á þátt á BBC Prime eða BBC Food þar sem fólk eldar fyrir veislu upp úr matreiðslubókum þekktra kokka og fær ráðgjöf hjá þeim símleiðis og réttirnir líta sannarlega ekki alltaf eins út og á myndinni. Ég man líka eftir þætti í BBC Good Food einu sinni þar sem þrír einstaklingar - byrjandi, venjuleg húsmóðir og matreiðsluáhugamanneskja - elduðu allir sama réttinn eftir sömu uppskrift, hver í sínu lagi. Útkoman var ótrúlega ólík og þó fóru allir eftir uppskriftinni, eða reyndu allavega að gera það. Ég hef verið að velta því fyrir mér hvort við á Gestgjafanum gætum einhvern tíma gert eitthvað svipað að gamni.

Ég veit að flestir vilja hafa sem mest af myndum í matreiðslubókum og ég vil það auðvitað líka. En stundum finnst mér bara gott að hafa enga mynd til að styðjast við.

|

Áðan þurfti ég að skjótast í ömmuerindum út í Vesturbæjarskóla. Áttaði mig á því þegar mér varð litið í spegil í lyftunni á leiðinni niður að bolurinn sem ég er í er hálfgegnsær. Ekki mjög ömmulegt, kannski.

En ég er reyndar ekkert sérlega ömmuleg yfirhöfuð.

|

27.5.04

Ah, núna átti ég einmitt skilið glas af köldu hvítvíni. Guntrum Riesling. Ekki þar fyrir, ég á það alltaf skilið, en eftir að hafa steikt 250 kjötbollur, give or take a few, og soðið nokkra lítra af tómat-chili-rúsínusósu - ja, þá á ég það virkilega skilið. Svo einfalt er það.

|

Það var að renna upp fyrir mér að það eru ekki nema átta dagar - þar af fimm vinnudagar - þangað til ég fer í sumarfrí. Og eftir tíu daga leggjum við Boltastelpan af stað í utanlandsferðina okkar. Og ég á eftir að gera skelfilega margt.

Æi, það reddast nú. En ég verð að halda mér vel að verki um helgina. Eins gott að það er ekkert á dagskrá og gagnlega barnið er að fara norður með fjölskyldu sína, þá get ég ekki notað barnabörnin sem afsökun fyrir slóri. En ég finn mér kannski eitthvað annað til ...

|

Jamm, búin að elda gourm ... alltsvo þarna þorskinn. Og líka ýsu, lúðu og karfa. Karfinn var mjög fínn (steiktur á grillpönnu og borinn fram með tómat-rækju-lárperusalsa) en flestir sem smökkuðu hann létu þess getið að þeir hefðu ekki haft mikla löngun til að matreiða eða yfirleitt smakka karfa lengi framan af ævi eftir frystihúsavinnu á unglingsárum.

Ég get alveg tekið undir það. Það kom mér verulega á óvart þegar ég smakkaði karfa í fyrsta skipti, þá harðfullorðin, að sá fiskur skyldi yfirleitt vera ætur. Ég hafði fram að þeim tíma aðallega kynnst karfa sem var búinn að liggja steindauður í togaralest í tvær til þrjár vikur. Það hvetur ekki til frekari kynna.

En þessi var ansi góður.

|

Nú þarf ég að fara í Nóatún aftur, meðal annars til að kaupa fisk. Sjáum til hvernig mér gengur að fá afgreiðslufólkið þar til að selja mér hann. Ég er ekkert meira gourmet-leg en í gær.

Annars kom ég við í Nóatúni seinnipartinn og þá var búið að merkja þorskinn tryggilega: Gourmet-þorskfillet. Þó ekki ,,fillet úr flaki".

|

26.5.04

Ég fór til Þorsteins Bergmann áðan og fullnægði kitsch-þörfinni í bili. Keypti meðal annars kokkteilgaffla, annó sirka 1960, sem ég hef ekki minnstu hugmynd um hvort ég á nokkurn tíma eftir að nota. En ég stóðst þá ekki.

Kvöldmaturinn er kindalærvöðvi í balsamediks- og kryddjurtamaríneringu; átti að fara á grillið en það er eiginlega of hvasst svo að ég setti hann í ofninn. Svo er ég að sjóða franskar ratte-kartöflur sem fara svo í ofninn dálitla stund á eftir með kjötinu. Sjáum til hvernig það gerir sig. Efnafræðistúdentinn varð mjög glaður þegar ég bað hann að skjótast í frystiskápinn inni í búri og ná í frystihlutann (botninn, hvað sem á að kalla það) úr ísvélinni en ég sagði honum að gleðjast ekki of mikið. - Æi, ertu að gera einhvern artí-fartí-ís, sagði drengurinn vonsvikinn. Það er alveg rétt hjá honum, ég er að gera artí-fartí-ístilraunir; avókadó-mangóís, trúlega með hindberjum.

|

Ég stóð áðan við fiskborðið í ónefndum stórmarkaði. Vantaði fallegan fiskbita til að nota í rétt sem ég er að fara að búa til á eftir og hafði hugsað mér þorsk. Í miðju fiskborðinu var fat með ljómandi fallegum þorskhnakkastykkjum, að mér sýndist. Afgreiðslumaðurinn kom og bauð góðan daginn.

Matargúrúið: - Góðan daginn, ég ætla að fá þorsk hjá þér.

Afgreiðslumaðurinn skimar fram og aftur um fiskborðið. - Því miður, ég held að ég eigi hann bara ekki til.

Matargúrúið bölvar sjálfri sér að þekkja ekki þorsk frá öðrum fiskum. - Nú jæja, ætli ég fái þá ekki bara ýsu.

Afgreiðslumaðurinn fer að seilast í ýsuflak.

Matargúrúið: - En hvaða fiskur er þetta annars? (bendir á hnakkastykkin á fatinu).

Afgreiðslumaðurinn: - Ja - jú, þetta er þorskur en þetta er svona gourmet - sko, þetta er fillet úr þorskflaki ... og það er náttúrlega dýrara ...

Matargúrúið: - En þetta er þorskur.

Afgreiðslumaðurinn: - Jaaaá ...

Matargúrúið: - Og ég spurði um þorsk.

Afgreiðslumaðurinn: - Ætlarðu þá að fá þennan?

Döh.

Nú er ég að velta fyrir mér: Lít ég ekki nógu gourmet-lega út? Er ég svo fátæklega klædd að afgreiðslufólki þyki ólíklegt að ég ætli að kaupa dýrari útgáfuna af einhverju? Og hver andskotinn er ,,fillet úr þorskflaki"?

|

25.5.04

Það varð úr að ég grillaði lambaframhryggjarvöðva, prime rib eins og það hét á umbúðunum, og maríneraði það í ólífuolíu, sítrónusafa, hvítlauk og kryddjurtum. Grillaðir tómatar og salat með. Ekki slæmt. Ég er búin að setja uppskriftina inn á www.lambakjot.is; hún er hér.

|

Þegar maður heitir nafni eins og Úlfur og er ekki mjög hár í loftinu, þá er oft þörf á nokkrum útskýringum þegar verið er að segja viss ævintýri. Til dæmis Rauðhettu og Kiðlingana sjö.

Ég var í heimsókn hjá dóttursyni mínum áðan og við vorum að hjálpast að við að segja hvort öðru söguna af Rauðhettu og úlfinum. Og í hvert einasta sinn sem úlfurinn var nefndur, þá þurfti að taka skýrt fram að þetta væri sko Grimmi úlfurinn, ekki Góði Úlfurinn (og þá benti drengurinn gjarna á sjálfan sig til áhersluaukningar). Sagan þótti hin skemmtilegasta en þegar kom að því að segja frá örlögum úlfsins (Grimma úlfsins) komu fram greinileg áhrif frá teiknimynd sem búið er að horfa á hundrað og átján sinnum að undanförnu:

Amman: - ... og veiðimaðurinn setti steina í magann á Grimma úlfinum og saumaði fyrir og hvað gerðist svo þegar úlfurinn vaknaði?

Góði Úlfurinn: - Krókódíllinn át hann.

Amman: - Nei, nei, það er í sögunni um Pétur Pan. Krókódíllinn var alltaf að reyna að éta Kobba kló. Ekki úlfinn. (Eftir nokkrar umræður fellst drengurinn á að þetta sé rétt hjá ömmu.) - Hvað varð um úlfinn?

Góði Úlfurinn: - Grimma úlfinn?

Amman: - Já, Grimma úlfinn. Ekki Góða Úlfinn.

Góði Úlfurinn: - Hann datt um koll og dó.

Amman: - Já, einmitt. (Getur ekki stillt sig.) - En krókódíllinn, hvað gerði hann?

Góði Úlfurinn: - Hann át bara rúmið.

|

Ég er fyrst núna að komast í matreiðslustuð aftur eftir törnina síðustu tvær vikur. Það er að segja, ég hef náttúrlega lítið gert annað en elda og undirbúa fyrir myndatökur á þeim tíma en heimilismatseldin hefur meira og minna setið á hakanum og efnafræðistúdentinn og aðrir sem hafa slæðst í mat til mín hafa að mestu orðið að láta sér nægja leifar frá myndatökum. Ekki að neinn hafi kvartað sérstaklega, en ...

Þannig að sennilega elda ég eitthvað gott í kvöld handa syninum. Svo er reyndar myndataka á fimm til tíu réttum (eftir því í hvernig skapi ég verð) á morgun en það er minna mál. Ég þarf að ljúka við mína þætti fyrir næstu tvö blöð í þessari viku og næstu því að svo er ég farin í sumarfrí og ætla að gera heiðarlega tilraun til að taka samfellt frí í mánuð. Hvernig sem það gengur.

Trúlega grilla ég í kvöld.

|

24.5.04

Við efnafræðistúdentinn tókum regnhlífina áðan og fórum að mótmæla. Það var allavega ekki kalt núna og ekki einu sinni rigning allan tímann. Slatti af fólki; við hittum meðal annars sjónvarpsstjórahjónin og fengum að vita hverju hinn eini sanni Baugsmiðill hefði spáð um málalyktir.

|

Ég veit nú ekki hvort ég nenni að fara að sjá Tróju. Held ekki, miðað við það sem ég hef lesið. En það sem mig langar til að vita er: Verður gert framhald? (Sem vonandi mun ekki heita Troy 2, heldur Ódysseifskviða - en maður veit aldrei.) Með Sean Bean (sem mér skilst að fái ekki að njóta sín sérlega mikið í Tróju)? Plís plís plís, eins og Boltastelpan mundi segja.

Þá mundi ég mæta í bíó. Þótt allir gagnrýnendur hökkuðu myndina í spað. Mér finnst Sean Bean nefnilega áhorfsvænn maður.

|

Við mæðginin erum þvílíkir ratar. Hann gleymdi húslyklunum heima. Ég gleymdi peningaveskinu heima. Eins gott að við gleymdum ekki bæði húslyklunum.

Ég hefði annars farið út í Nóatún í hádeginu og keypt avókadó og fleira til að gera tilraunir fyrir Gestgjafaþátt sem ég er með í undirbúningi en þar sem Nóatúnskortið mitt er í peningaveskinu verður það að bíða. Fjárinn, ég hefði þurft að kaupa þetta í dag til að meiri líkur væru á að hafa sæmilega þroskað avókadó þegar að því kemur að elda þetta. Sem verður líklega á miðvikudag.

Avókadó eða lárpera er annars - eins og t.d. tómatur - ein af þessum vandræðategundum sem er meðhöndluð og oftast flokkuð eins og grænmeti þótt þetta sé í rauninni ávöxtur. Sumstaðar í Suður- og Mið-Ameríku er það borðað með sykri eða notað í búðinga.

Avókadóið er upprunnið í Ameríku og tréð var fyrst ræktað í Evrópu á 16. eða 17. öld en aldinið náði þó lítilli hylli fyrr en upp úr miðri 20. öld. Eða svo ég vitni aftur í ömmuna í þáttunum um Braithwaithe-fjölskylduna: ,,Lárperur og lesbíur komu fram á sama tíma. Þetta byrjaði allt um árið 1962, minnir mig."

|

23.5.04

Þegar ég var að lesa síðuna hennar Hörpu áðan, þá datt mér í hug kveðja sem stundum veltist fyrir mér, ekki beint að ég gæti gert hana að einkunnarorðum mínum en samt er þetta viðhorf að mínu skapi:

,,Always do as you please, and send everybody to Hell, and take the consequences. Damned good Rule of Life."

Það er einna helst miðhlutinn - send everybody to Hell - sem ég get ekki tekið undir, það er ekki í mínu eðli. Afganginn langar mig stundum að gera að mínu mottói. Gerðu eins og þér sýnist og taktu afleiðingunum. (Ég hef að vísu oft staðið mig betur í að gera eins og mér sýnist en í að taka afleiðingunum - en það er önnur saga.) Málið er að láta hjartað ráða (eða skynsemina, eftir atvikum) en ekki álit annarra, ytri þrýsting, eigin ótta við breytingar eða eigin vanmátt. Og bera svo ábyrgð á eigin ákvörðunum.

Það á hinsvegar ekki að nota þessa lífsreglu sem afsökun fyrir því að fara sínu fram án þess að taka nokkurt tillit til annarra og skeyta hvorki um skömm né heiður. Og kannski hollt að hafa í huga að sá sem skrifaði þessi kveðjuorð var gamall fordrukkinn rithöfundur sem var útlægur frá heimalandi sínu vegna pedófílískra tilhneiginga og viðtakandinn ung kona sem átti eftir að deyja sem roskinn, sérsinna og einmana alkóhólisti þótt hún væri þá orðin einhver þekktasti matarhöfundur heimsins.

|

Það rifjaðist upp fyrir mér þegar ég var að elda rjúpuna að ég matreiddi í fyrsta sinn rjúpur heima hjá Steingrími Sigfússyni í Skarðshlíðinni, einhverntíma veturinn 1975-6. Þetta átti að vera rjúpnaveisla eingöngu en svo þótti sýnt að rjúpurnar - sem voru ekki nema 8-10 ef ég man rétt - dygðu ekki til og það var bætt við einu lambalæri. Þetta átti líka að vera karlasamkvæmi eingöngu, nokkrir strákar úr 6-U og 6-X, en svo slæddist ég í heimsókn í Stein's Brewery (þykist reyndar muna það rétt að ég hafi verið læst úti, konan sem ég leigði hjá ekki heima og ég lyklalaus) og við Gulli Kristjáns tókum að okkur eldamennskuna, líklega eina fólkið á staðnum sem hafði snefil af áhuga á matreiðslu og ég komin með sjókokkapróf.

Hvorugt okkar vissi að vísu mikið um rjúpnaeldamennsku (ekki ég allavega, minnist þess ekki að Gulli hafi gert það heldur) en við vorum með uppskrift frá mömmu einhvers og þetta hafðist í sameiningu, rjúpurnar voru vel ætar og lærið hæfilega ofsteikt að þeirra tíma hætti. Ég er búin að gleyma meðlætinu en við bjuggum náttúrlega til sósur og höfum sennilega brúnað kartöflur. Þetta var allavega borðað með bestu lyst; ég sat þarna ein til borðs með sjö eða átta strákum - auk Steingríms og Gulla brekku man ég eftir Þorláki heitnum, Sigga stóra, Jóa longneck, líklega var Skútan þarna líka ...

Þetta var að ég held fyrsta veislan sem ég eldaði fyrir.

|

Ég tók Boltastelpuna og efnafræðistúdentinn með í hádegismat á Hressó áðan. Við mæðginin fengum okkur risavaxnar klúbbsamlokur en Boltastelpan borðaði vænan hamborgara og slatta af frönskum. Gat samt ekki lokið við frönskurnar og sagðist vera að springa.

Í lok máltíðarinnar stakk efnafræðistúdentinn upp á að við fengjum okkur ís í næstu ísbúð. Systurdóttir hans tók þeirri tillögu fagnandi en ég minnti hana á að hún hefði sagst vera að springa.

- Já, ég er að springa, en ég get samt alltaf borðað kalt, sagði stúlkan.

Það tókst hins vegar ekki alveg. Hún hafði ekki áttað sig á því hvað stóri ísinn í ísbúðinni á Ingólfstorgi er stór.

|

hæhæ þetta er Hekla/boltastelpan sem talar ég skrifaði á bloggið mitt í gær að ég væri hætt með www.heklasigga.blogspot.com (já bara síðuna mína) en ég er hætt við það og ég ætla að byrja aftur og amma ætlar að mina mig á að skrifa á hverjum degi og plís plís plís kíkið á síðuna mína.

|