ET fyrir Þorlák

Hausinn á ET, alltsvo Þorláksmessulærið mitt eins og þeir vita sem til þekkja, er komið í pækil og í tunnu út á svalir. Það var með stærra móti í ár, nærri 13 kíló, og var þó einhver indælispiltur í Nóatúni búinn að saga af því hækilinn fyrir mig því mér leist ekki alveg á að ég kæmi ríflega 15 kílóa læri í pottinn þegar að því kemur að sjóða gripinn. Reyndar á ég örlítið stærri pott núna en ég lýsi hér en það verður ekki mikið vatn sem fer í hann með skinkunni þegar þar að kemur.

Pækillinn í ár var (fyrir utan sykur og salt) paprikuduft (bæði rosen og edelsüss), óregenó, kóríanderfræ, lárviðarlauf og sennilega eitthvað fleira sem ég man ekki í svipinn. Svo er eftir að vita hvernig þetta smakkast eftir tíu daga á svölunum.

Þögn og pirringur

Ég stóð mig að því áðan, pottþétt í fyrsta skipti, að óska þess í huganum að Stebbifr skrifaði nýja bloggfærslu.

En það er bara til að fyrirsögnin ,,Tekst mótmælendum að þaga í 17 mínútur?" hverfi út af Blogggáttinni.

Þessi málvilla fer nefnilega alltaf svo óstjórnlega í taugarnar á mér ...

Lass sagði boltinn

Segið mér nú, þið sem vitið (og systkini mín líklegust til þess) - í hvaða barnasögu, sem ég hef væntanlega lesið einhverntíma laust eftir miðja síðustu öld, kemur fyrir setningin ,,Lass! sagði boltinn" - nokkrum sinnum ef ég man rétt? Og það skal tekið fram að boltinn sem hér er getið er straubolti.

Ég verð ekki í rónni fyrr en ég veit þetta.

Ódýra jólasteikin

Ég sá í DV í gær að þar var verið að ræða um verð á jólasteikinni og fullyrt að kalkúni á tæpar 1000 krónur kílóið í Bónus væri langódýrasti hátíðarmaturinn sem völ væri á. Og sagt að tveggja kílóa kalkúni mundi duga fyrir 5 manna fjölskyldu og þar af leiðandi kostaði kjötið í jólamáltíðina ekki nema um 2000 krónur.

Hmm. Hvar fær maður tveggja kílóa kalkúna? Jú, það er hægt að fá bringuna eina sér en hún er varla á þúsundkall kílóið. Þessi tveggja kílóa er þá sennilega nýskriðinn úr egginu ...

Ef ég væri að leita að hræódýrri jólasteik mundi ég sennilega kaupa svínabóg. Kílóverðið 5-600 krónur, þriggja kílóa bógur þar af leiðandi vel undir tvöþúsundkallinum og hægt að gera úr þessu fínustu pörusteik, alveg ljómandi jólalega bara. Og fullt af afgöngum sem hægt er að nota í ýmsar ólíkar máltíðir. (Eins og ég fékk að reyna á dögunum, það var svínabógur í matinn hjá mér í hádeginu og á kvöldin í marga daga.)

Hátekjuskattur og breið bök

Hátekjuskatt? Kannski. Veit það ekki. En við hvaða tekjumörk á þá að miða hann? Mig minnir endilega að ég hafi séð einhvern vinstrigrænan nefna töluna 400 þúsund nýverið. Það er ekki langt yfir meðaltekjum fólks á aldrinum 25-67 ára 2007, ef ég man rétt. Slíkur hátekjuskattur yrði bara enn einn þáttur í hengingaról margra sem hafa rúmlega meðaltekjur en eru skuldum vafðir og fá ekki heldur vaxtabætur af því að þeir slefa yfir tekjumörkin þar.

En jújú, víst eru ýmsir sem hefðu alveg efni á að borga meira.

Fokin tré og kransæðakítti

Ég er ekki veðurhrædd manneskja. Sem er ágætt. Ég var stödd í húsi við Ásvallagötu áðan og þá féll allstórt reynitré í næsta garði allt í einu á girðinguna og inn í garðinn; veit ekki hvort það brotnaði eða rifnaði upp með rótum. Á leiðinni á stoppistöðina við JL-húsið var ég nærri fokin (og er ég þó engin léttavara) og í strætóskýlinu léku plötur á reiðiskjálfi og glömruðu hátt.

En ég komst heim, svolítið blaut og hrakin en ekki sérlega köld og ekkert svöng.

Já, og fyrir vinnufélaga mína, þá er uppskriftin að jóladrumbinum hér. Það má að skaðlausu minnka kremið utan á kökuna um þriðjung - en þetta er svaðalega gott krem svo að það verður enginn fúll ef full uppskrift er notuð. Nema hugsanlega Lýðheilsustöð, þetta er ekkert voða gott fyrir kransæðarnar sko.

(myndin er af kökunni í fyrra, notabene)

Að leika sér með matinn

Ég veit ekki alveg hvort ég á að kalla þetta matarlist.

Matarföndur, frekar.

Eða eitthvað.

Vanhæfni mín

Ég hef nú ekki verið svo mikið í því í áranna rás að leiða hugann að skyldleika og tengslum. Hef lítinn áhuga á ættfræði nema sem hjálpartæki til að velta fyrir mér lífskjörum og örlögum forfeðra minna, því fremur sem þeir voru fátækari og aumari.

En í ástandi eins og nú ríkir er betra að vera með þetta allt á hreinu. Gallinn er að Ísland er svo lítið þjóðfélag að allir eru skyldir einhverjum eða tengdir eða voru með þeim í skóla eða unnu saman eða eitthvað.

Til dæmis var ég að átta mig á því að ég er náttúrlega bullandi vanhæf til að tjá mig um nokkurn skapaðan hlut varðandi bankamál og fjármál. (Ég er það hvort eð er vegna þekkingar- og skilningleysis en það er maður nú ekki vanur að setja mikið fyrir sig.)

Nei, en ég er sko búin að vera í heil þrjátíu ár í saumaklúbbi með eiginkonu stjórnarmanns í gamla Glitni. Ekki að við höfum nú mikið verið að ræða fjármál í klúbbnum en það hefur komið fyrir af og til. Aðallega reyndar verð á matvörum og víni og húsbúnaði og svoleiðis. En samt.

Þannig að það er best ég steinhætti að tjá mig um banka. Glitni allavega.

Þýðandamistök og löggukallar

Ég veit ekkert hver þýðir Bráðavaktina. Eða hvort það er sá sami sem þýddi Vesturálmuna um árið. En ef svo er, þá er hann enn ekki búinn að átta sig á því að corsage þýðir ekki lífstykki. Og þegar unglæknirinn talar um að ,,pin the corsage" á deitið sitt, þá er hann ekki að tala um að festa lífstykkið á hana.

Persónulega er ég samt eiginlega hætt að nenna Bráðvaktinni. Og Heroes og Survivor og svo gott sem öllu sem er í sjónvarpinu og á Skjá 1 þessa dagana. Nema helst Americas Next Top Model og þá er nú eitthvað að. Helst að ég horfi á gamla breska lögguþætti á norrænu stöðvunum og BBC Prime sem heitir víst BBC Entertainment núna. Barnaby og Morse og Frost og þá kalla. Sem minnir mig á, seinni hlutinn af þættinum um Dalziel og Pascoe var víst að byrja á BBC ... (og Frost á eftir á DR1).

Rugluð kona og vond tímasetning

Það eru vissulega nokkrar ýkjur, en þó alls ekki helber lygi, að þegar ég opnaði dyrnar að íbúðinni eftir að hafa skotist út í Bónus rétt áðan og það var kveikt ljós í stofunni og sjónvarpið í gangi, þá var fyrsta hugsun mín: ,,Nú, hvað er þetta, ég er bara heima."

Sem var náttúrlega rétt þegar öllu er á botninn hvolft. En ég hafði víst bara gleymt að slökkva.

Svo opnaði ég Neytendablaðið og þar var aðalumfjöllunarefnið samanburður á flatskjám. Ég sem hélt að það væri þjóðarsátt um að þeir væru táknmynd hins illa þessa dagana. Bad timing, hefði maður einhverntíma sagt.

Alvöru bjartsýnismanneskja

Ég gekk framhjá tveimur konum í búð í dag og heyrði slitur úr tali þeirra. Þær voru að ræða eitthvað sem önnur þeirra ætlaði að kaupa sér og gat fengið á einhverjum afslætti.

-Mér þykir þetta nú ekki svo mikill afsláttur, sagði hin efins. -Svo er líka allt að fara að lækka núna, út af genginu sko.

Mikil er trú þín, kona, hugsaði ég.

Að lifa verðtrygginguna af

Ég ætla svosem ekki að lýsa yfir hrifningu minni á verðtryggingu, hreint ekki; hún er bölvaldur sem þyrfti að losna við. Og það hefði átt að nota tækifærið til þess í blessuðu góðærinu.

En mér finnst fólk stundum tala eins og það hafi aldrei áður gerst að verðtryggingin hafi hækkað lánin aldeilis svínslega og það sé óhjákvæmilegt að allt fari í kaldakol þegar það gerist. Að maður sé endilega lentur í klemmu sem gjörsamlega vonlaust er að sleppa nokkurntíma úr.

Ég keypti íbúðina á Kárastígnum snemma árs 1991 á 6,1 milljón. Þá yfirtók ég meðal annars lífeyrissjóðslán, verðtryggt með 5% vöxtum til 25 ára. Það hafði verið tekið í janúar 1985 og var þá 300.000 krónur. Þegar ég yfirtók það rúmum 6 árum seinna voru eftirstöðvarnar 680.601 króna.

Ég borgaði af þessu láni næstu 16 árin og fyrri hluta þess tíma stóðu eftirstöðvarnar meira og minna í stað en svo fóru þær að lækka. Greiddi það svo upp þegar ég seldi, þá voru eftirstöðvarnar komnar niður í 215.887 krónur. Ég tók líka íbúðarlánasjóðslán til 25 ára, það virtist aldrei ætla að lækka. En á endanum gerðist það þó. Og verðtryggða lífeyrissjóðslánið sem ég tók til 15 ára, gott ef ekki var með 7% vöxtum - það meira að segja varð að engu á endanum.

Mér tekst náttúrlega ekki að verða skuldlaus fyrir sextugt eins og til stóð því að ég skipti um íbúð fyrir tveimur árum og tók nýtt lán. Samt bara til 20 ára svo að ... jæja, fyrir sjötugt þá. Svo framarlega sem ég hef vinnu ætti það ekki að vera vandamál, hvað sem verðbólgunni líður.

Ég sé heldur ekki að það skipti sköpum fyrir mig þótt íbúðaverð falli langt niður um tíma og ég eigi jafnvel minna en ekkert í íbúðinni þar til það fer upp á við að nýju. Ég man nefnilega að allan þann tíma sem ég var á Kárastígnum - og lengi framan af var það bölvað strögl og ég var oft í vanskilum með afborganir - þá skipti það mig afskaplega litlu máli hvort ég átti meira eða minna í íbúðinni. Ég var ekkert á leiðinni að selja svo að söluverð hennar var ekki eitthvað sem ég var stöðugt að hugsa um. Það sem skipti mig máli var að eiga öruggan samastað fyrir mig og börnin og þurfa ekki stöðugt að vera að flytja eða búa við óöryggi.

Jú, afborganirnar hafa verið að hækka og eiga eftir að hækka meira. Þær eru samt vel innan þess ramma sem ég ræð við. (Svo framarlega sem ég held vinnunni - það er auðvitað alltaf faktor í þessu dæmi.) Svo að það væri gjörsamlega út í hött fyrir mig og aðra í svipaðri aðstöðu að hætta að borga af lánunum. Og ég svæfi alveg róleg þótt svo væri komið að ég skuldaði meira en líklegt væri að fengist fyrir íbúðina. Ég hef verið í þeirri aðstöðu áður. Það er heldur ekkert á dagskrá hjá mér að selja. Einhverntíma fer húsnæðisverðið upp á við aftur og einhverntíma saxast á höfuðstól lánsins. Þetta skiptir mig litlu á meðan ég get staðið í skilum. Sú var allavega raunin fyrir rúmum áratug.

Náttúrlega ef ég dytti niður dauð meðan allt er í mínus kæmi það sér illa fyrir erfingjana. En það er ekki mitt vandamál. Ég ætla ekki að fara að gera það að einhverju issjúi að lifa verðtryggingarvandann af.

Kæstur heili og innyfli

Fyrirsögnin vísar ekki til íslenskra stjórnmála- og embættismanna. En gæti svosem gert það í einhverjum ónefndum tilvikum.

Ég gerði sviðasultu í gær og bragðbætti soðið með rósmaríni, timjani, sítrónuberki og nýmöluðum pipar. Bara fín en kannski krydda ég hana öðruvísi næst og bæti líka fersku timjani og jafnvel fleiru út í sultuna sjálfa áður en hún stífnar. Ætlaði reyndar að gera það núna en gleymdi að kaupa timjan. Eða öllu heldur, held ég hafi keypt það en gleymt því í búðinni.

Svo ætlaði ég að athuga eitthvað um útlendar sultur af svipuðum toga til að fá hugmyndir og rak mig þá á að í wikipediu var íslenskur ,,head cheese" skilgreindur sem ,,made from svið, fermented brain and offal". Ég kannaðist nú ekki alveg við þá skilgreiningu á sviðum eða sviðasultu og fannst óþarfi að gera hefðbundinn íslenskan mat ennþá ógeðslegri en hann er í augum útlendinga svo að ég breytti þessu nú. Sem ég geri nú ekki alltaf þótt ég rekist á meinlegar villur í wikipediu.