(function() { (function(){function b(g){this.t={};this.tick=function(h,m,f){var n=f!=void 0?f:(new Date).getTime();this.t[h]=[n,m];if(f==void 0)try{window.console.timeStamp("CSI/"+h)}catch(q){}};this.getStartTickTime=function(){return this.t.start[0]};this.tick("start",null,g)}var a;if(window.performance)var e=(a=window.performance.timing)&&a.responseStart;var p=e>0?new b(e):new b;window.jstiming={Timer:b,load:p};if(a){var c=a.navigationStart;c>0&&e>=c&&(window.jstiming.srt=e-c)}if(a){var d=window.jstiming.load; c>0&&e>=c&&(d.tick("_wtsrt",void 0,c),d.tick("wtsrt_","_wtsrt",e),d.tick("tbsd_","wtsrt_"))}try{a=null,window.chrome&&window.chrome.csi&&(a=Math.floor(window.chrome.csi().pageT),d&&c>0&&(d.tick("_tbnd",void 0,window.chrome.csi().startE),d.tick("tbnd_","_tbnd",c))),a==null&&window.gtbExternal&&(a=window.gtbExternal.pageT()),a==null&&window.external&&(a=window.external.pageT,d&&c>0&&(d.tick("_tbnd",void 0,window.external.startE),d.tick("tbnd_","_tbnd",c))),a&&(window.jstiming.pt=a)}catch(g){}})();window.tickAboveFold=function(b){var a=0;if(b.offsetParent){do a+=b.offsetTop;while(b=b.offsetParent)}b=a;b<=750&&window.jstiming.load.tick("aft")};var k=!1;function l(){k||(k=!0,window.jstiming.load.tick("firstScrollTime"))}window.addEventListener?window.addEventListener("scroll",l,!1):window.attachEvent("onscroll",l); })();

Konan sem kyndir ofninn sinn

Eldhúsreyfarar miðaldra matargúrús á Skólavörðuholtinu

25.9.04

Mig vantaði einmitt Kreuzschlitzschraubenzieher þar sem ég stóð og var að hengja upp pottlokarekka í eldhúsinu. Nennti ekki að skipta um á borvélinni, fann ekki skrúfjárnið mitt en þar sem efnafræðistúdentinn á margodda skrúfjárn sem hann er ákaflega stoltur af (keypt í Tiger á 200 krónur) kallaði ég í hann og bað hann um að lána mér það.

Hann kallaði á móti að hann væri í símanum.

Hrmpf. Ég sem var að enda við að hrósa mér af því hvað hann væri vel alinn upp. Og svo er hann ekki með forgangsröðina á hreinu. Þegar mamma manns stendur uppi í stiga og vantar skrúfjárn, þá auðvitað finnur maður skrúfjárn ekki seinna en strax.

Jæja, ég fékk nú skrúfjárnið. Á endanum.

|

Kreuzschlitzschraubenzieher. Það finnst mér skemmtilegt orð. Og ég er búin að beita þessu ágæta verkfæri töluvert að undanförnu.

Nú er blessunin hann mágur minn búinn að festa upp ljósin fyrir mig og þá er eiginlega allt klárt í borðstofunni, ég á bara eftir að setja upp gardínur. Stofan er aftur á móti ekki búin, ég bíð enn eftir manninum sem ætlar að gera við loftið og svo þarf að mála. Annars er þetta satt að segja orðið eins og nýtt heimili.

Nú þarf ég bara að losna við efnafræðistúdentinn, þá verður þetta fínt. - Hann má reyndar alveg búa áfram heima hjá mömmu en ég þarf eiginlega að nota herbergið hans. Mig vantar bóka- og vinnuherbergi.

|

24.9.04

Ég hef bara keypt eina matreiðslubók í þessari viku, sem er afrek miðað við að það eru bókaútsölur í gangi. Culinaria Organic & Wholefoods, eina bókin sem mig vantaði úr Culinaria-seríunni, þ.e. af þeim sem hafa komið út á ensku. Þetta eru flottar bækur en óneitanlega meira stofustáss en bækur til að nota - þó verð ég að segja að allar uppskriftir sem ég hef prófað úr þessum bókum hafa reynst mjög vel.

Ég hef ekki sérstakan áhuga á bókum Charlie Trotters, hann er meira fyrir kokka en húsmæður. En ég veit um ýmsa sem mundu mjög gjarna vilja eiga þessar bækur og bendi þess vegna á að sumar þeirra fást núna á 50% afslætti í Máli og menningu.

Engar (eða næstum engar) bækur, þeim mun meira af mublum.

|

Mér finnst þetta vera fyrsti eiginlegi haustdagurinn. Gangstéttin fyrir utan húsið á Kárastígnum var alþakin laufi í morgun, það sást varla í hana. Ég hafði ekki tekið eftir því fyrr að laufin væru farin að sölna að ráði - jú reyndar, ég var að henda dóti út af svölunum í gær og stór kassi lenti á runna sem teygir sig yfir girðinguna úr garðinum við hliðina og laufið þeyttist í allar áttir. En þá var veðrið svo gott.

Af hverju var ég að henda dóti út af svölunum? Tja, það er bara venjuleg aðferð hér í húsinu þegar maður þarf að losa sig við eitthvað sem ekki er þeim mun stærra eða þyngra eða gæti orðið fyrir skemmdum í fallinu, eða mölbrotnað og sóðað út garðinn. Sófarnir fóru til dæmis ekki þá leiðina og ekki gifsplötuendarnir heldur. Reyndar voru þetta bara pappakassar og umbúðadót sem ég var að henda. Efnafræðistúdentinn stóð svo niðri í garði og hirti dótið jafnóðum (mér tókst ekki að hitta hann með neinni sendingunni). Þetta fór svo allt í Sorpu ásamt ýmsu dóti úr skúrnum. Annars er það merkilegt að það er sama hvað við losum okkur við mikið af dóti úr skúrnum, hann er alltaf troðfullur.

|

23.9.04

Ég efast ekkert um að það er hægt að vera ólétt í níu mánuði án þess að vita af því.

En ég er að velta fyrir mér: Hvað mundi maður halda ef þetta væri kona?

|

Þýðandi Malcolm in the middle þekkir greinilega ekki skötusel, kallar hann barðaháf. Monkfish á ensku er nefnilega heiti á tveimur ólíkum fisktegundum; þetta hér er barðaháfur. Kannski ekkert umtalsvert fríðari en ekki eins góður á bragðið eftir því sem ég best veit.

|

Chocolate Sensations.
The Chocolate Cookbook.
Simply Chocolate.
Chocolate.
Chocolate Cookery.
Green & Black's Chocolate Recipes.
Chocolate Bible.
Ultimate Chocolate.
Heibergs Chokolade.

Þetta eru bækurnar á skrifborðinu mínu núna. Jamm, kökublaðið er í startholunum.

|

Húsráð dagsins kemur úr bókinni 350 góð ráð:

,,Málningarlykt úr herbergjum má ná með því að setja þangað inn fötu fulla af heyi, hella þar yfir það sjóðandi vatni, loka síðan gluggum og hurðum á herberginu og opna það ekki aftur fyrr en eftir svo sem tíu klukkutíma. En eftir það á öll lykt að vera horfin."

Ég hefði átt að vera búin að sjá þetta þegar ég var að mála borðstofuna. Nema ég notaði reyndar frekar lyktarsnauða málningu. Og svo er ekki hægt að loka dyrunum á borðstofunni því hurðirnar vantar. Og ég er heylaus.

En gott að vita þetta samt og bókin er mjög fróðleg. Til dæmis vissi ég ekki að smokkur fyrir stórutána úr þvottaskinni ver sokkinn betur gegn sliti.

|

22.9.04

Ég tók bíllausa daginn mjög alvarlega. Keyrði ekkert ...

Spurning hvað nýi umhverfisráðherrann gerði.

|

Ég hringdi í efnafræðistúdentinn í hádeginu.

Móðirin: - Skrúfurnar sem vantaði í stólinn, sem sendillinn kom með í gær ...

Efnafræðistúdentinn: - Já?

Móðirin: - ... hvar eru þær?

Efnafræðistúdentinn: - Pokinn er á borðstofuborðinu - nei annars, ég setti hann á eldhúsbekkinn við hliðina á helluborðinu. Ég sýndi þér þér hann og vakti sérstaklega athygli þína á að ég setti þær þar svo þær týndust ekki.

Móðirin: - Ó. Ég man ekkert eftir því. Ég sem leitaði heillengi að þeim í gærkvöldi þegar ég ætlaði að fara að skrúfa stólinn saman. Ég var farin að halda að þeim hefði verið hent og hlakkaði ekkert sérstaklega til að hringja í búðina og útskýra að mig vantaði enn einn skrúfupoka.

Efnafræðistúdentinn: - Þú ert ótrúleg ...

En svo sagði hann ekki meira. Eins gott fyrir hann því að í gær var ég Besta Mamma í Heimi. Það var þegar strákurinn frá póstinum kom með Stjörnustríðs-DVD-diskana sem ég pantaði fyrir hann.

Nú ætti allt að vera í sómanum. Allar skrúfur komnar (vonandi vantar ekkert í pakkann, ég á sem sagt eftir að skrúfa stólinn saman) og ljósakrónan sem týndist í Byko við Hringbraut fannst í Byko í Kópavogi. Borðstofan mín er að verða ljómandi fín.

|

Best að ég svari fyrirspurnum og ábendingum sem komu fram í kommentunum í gær hér í einu lagi. Haldið samt endilega áfram að koma með ábendingar, þær eru alltaf vel þegnar.

Hnúðkál er sama og kohlrabi og það er hægt að gera ansi margt við það. Það er hægt að rífa það niður í salat, skera það í teninga og steikja á pönnu, skera það í sneiðar og steikja eða baka (gott að forsjóða það í nokkrar mínútur ef á að steikja það eða gratínera), skera það í bita og ofnsteikja eitt sér eða með öðru rótargrænmeti, vefja því í álpappír og grilla það, skera það í stauta eða bita og léttsjóða það, nota það í súpu eða grænmetiskássu ... Hnúðkál er gott að bragðbæta t.d. með graslauk eða vorlauk, dilli, esdragoni, engifer, einiberjum, hvítlauk, sinnepi og balsamediki.

Við vorum með blað í sumar (8. tbl.) sem var kallað græna blaðið og þar var töluvert af grænmetisréttum og líka réttir þar sem grænmeti var uppistaðan þótt eitthvað væri af kjöti eða fiski. Svona blað stefnum við á að vera með á hverju ári. Næsta blað þar á eftir, 9. tbl., er svokallað uppskerublað og þar er líka mikið af grænmetisréttum. Reyndar byrjuðum við einu sinni með þátt sem hét ,,grænmetisréttur mánaðarins" en ég held að við höfum fljótt komist á þá skoðun að það væri svo mikið af grænmetisréttum í blaðinu nú orðið að það væri kannski ekki ástæða til að taka einn þeirra út sérstaklega og þegar við fengum utanaðkomandi til að sjá um þetta fyrir okkur skáru þeirra réttir sig ekkert úr. Þetta finnst mér ánægjuleg þróun en betur má ef duga skal og mér finnst ekki ólíklegt að við komum til með að leggja enn meiri áherslu á grænmeti á næstunni (ekki samt í kökublaðinu).

Fylgirit eða önnur umfjöllun um framandi grænmeti og ávexti kemur vel til greina og við höfum reyndar verið að velta slíkum hugmyndum á milli okkar; ég var farin að undirbúa stóran þátt um hitabeltisávexti fyrr á þessu ári en af ýmsum ástæðum varð ekkert af því þá. Ég kem þessu á framfæri.

Ég er sérstök áhugamanneskja um innmat og rétti eldaða úr honum. Reyndar skrifaði ég grein í Gestgjafann fyrir tveimur árum um þetta - ja, reyndar aðallega um svið og eldamennsku á þeim um víða veröld, en svo fylgdu líka með nokkrar uppskriftir að innmat. Þetta er allt hægt að lesa inni á lambakjot.is og þar ætla ég reyndar að setja inn meira efni um innmat og eitthvað af uppskriftum á allra næstu dögum.

Við erum að plana aukablað eða allavega ítarlega umfjöllun um sykurlaust, hveitilaust, eggjalaust, kolvetnalaust og allt-mögulegt-laust bakkelsi.

Súkkulaði? Væla, auðvitað verður súkkulaðigrein. Því dekkra, þeim mun betra ...

Og svo er hér loksins uppskrift að súpu sem ég var beðin um fyrir löngu. Ekki veit ég hvort hún er neitt lík því sem fyrirspyrjandinn var að leita að en mig minnir að þetta sé ágætis súpa.

Blaðlauks- og kartöflusúpa

50 g smjör
4-5 hvítlauksgeirar
600 g blaðlaukur, aðeins hvíti hlutinn, skorinn í sneiðar
600 g bökunarkartöflur, afhýddar og skornar í bita
1 tsk timjan, þurrkað
nýmalaður pipar
salt
1 l kjúklingasoð (eða vatn og góður kjúklingakraftur)
100 ml matreiðslurjómi
2 msk graslaukur, saxaður (eða steinselja eða aðrar kryddjurtir)

Smjörið brætt í stórum, þykkbotna potti, hvítlaukurinn og blaðlaukurinn settur út í og látinn krauma við vægan hita undir loki í um 15 mínútur; hrært nokkrum sinnum á meðan og svolitlu vatni bætt við ef þarf. Þá er kartöflunum bætt í pottinn ásamt timjani, pipar og salti. Soðinu hellt yfir, hitað að suðu, pottinum lokað og látið malla við vægan hita í um hálftíma. Þá er súpan maukuð í matvinnsluvél eða blandara í nokkrum skömmtum og síðan sett aftur í pottinn. Rjómanum hrært saman við, súpan smökkuð til með pipar og salti og síðan er graslauk, steinselju eða öðrum kryddjurtum stráð yfir og hún borin fram, gjarna með ristuðum brauðteningum.

|

21.9.04

Ég var beðin um að endurbirta þennan texta, sem ég setti á Matarástarpóstlistann fyrir nokkrum árum. Ég á alltaf eftir að bera hann undir efnafræðistúdentinn.

Why Engineers Don't Write Recipe Books

Chocolate Chip Cookies:
Ingredients:

1.) 532.35 cm3 gluten
2.) 4.9 cm3 NaHCO3
3.) 4.9 cm3 refined halite
4.) 236.6 cm3 partially hydrogenated tallow triglyceride
5.) 177.45 cm3 crystalline C12H22O11
6.) 177.45 cm3 unrefined C12H22O11
7.) 4.9 cm3 methyl ether of protocatechuic aldehyde
8.) Two calcium carbonate-encapsulated avian albumen-coated protein
9.) 473.2 cm3 theobroma cacao
10.) 236.6 cm3 de-encapsulated legume meats (sieve size #10)

To a 2-L jacketed round reactor vessel (reactor #1) with an overall heat transfer coefficient of about 100 Btu/F-ft2-hr, add ingredients one, two and three with constant agitation. In a second 2-L reactor vessel with a radial flow impeller operating at 100 rpm, add ingredients four, five, six, and seven until the mixture is homogenous. To reactor #2, add ingredient eight, followed by three equal volumes of the homogenous mixture in reactor #1. Additionally, add ingredient nine and ten slowly, with constant agitation. Care must be taken at this point in the reaction to control any temperature rise that may be the result of an exothermic reaction.
Using a screw extrude attached to a #4 nodulizer, place the mixture piece-meal on a 316SS sheet (300 x 600 mm). Heat in a 460K oven for a period of time that is in agreement with Frank & Johnston's first order rate expression (see JACOS, 21, 55), or until golden brown. Once the reaction is complete, place the sheet on a 25C heat-transfer table, allowing the product to come to equilibrium.

|

Nýtt Gestgjafablað er að fara frá okkur í prentsmiðju í dag, það stærsta sem út hefur komið (132 síður, hámarksstærðin hingað til hefur verið 116 síður) og það er nóg að gera við að hnýta ýmsa lausa enda. Og svo tekur kökublaðið við. Eins og í fyrra ætla ég að varpa fram spurningu: Einhverjar sérstakar óskir? Við erum auðvitað mikið til búin að plana blaðið en það er enn rúm fyrir góðar hugmyndir, ábendingar og uppskriftir. Látið endilega vita hér í kommentunum eða sendið mér tölvupóst.

|

20.9.04

Fullt af spennandi ávöxtum og grænmeti í Nóatúni núna. Tomatillo, longan, feijoa, sapodilla, tamarillo, kúrbítsblóm og margt fleira. Og dáraaldin (durian). Það hef ég ekki séð hér fyrr. Ég keypti það nú ekki; það kostaði tæpar 1200 krónur kílóið og þetta eina sem til var hlýtur að hafa verið ein fimm kíló. Svo forvitin var ég nú ekki, en ég hef bara smakkað það niðursoðið og það er ekki að marka. Þetta er ávöxturinn sem David Attenborough lýsti svo að það að borða hann væri ,,eins og að borða sætan hindberjabúðing á kamrinum".

|

Anna segir að henni finnist skrítið að ég skuli eiga þrítuga dóttur, það er að segja miðað við hvernig ég skrifa hér. Ég skal vera fyrsta manneskja til að játa að ég er ekkert alltaf mjög ömmuleg, hvorki í skrifum né almennu háttalagi. Fjölskylda mín veit til dæmis mætavel að ég er og verð alltaf fimm ára innst inni. Og ég á til vissa gelgjutakta líka.

Ég er nú alveg þokkalega fullorðin út á við, held ég. Frekar feimin og lokuð og ekki mikið fyrir að láta á mér bera. Samt hef ég alltaf haft dálítið gaman af að ganga fram af fólki og fara eigin leiðir. Ég ætlaði að fara að skrifa að mér stæði nokkurn veginn á sama um hvað öðrum finnst um mig en það er auðvitað ekki rétt. Ein meginástæðan til þess að ég blogga er einmitt sú að ég vil sýna þá hlið á mér sem venjulega snýr inn en ekki út (nema gagnvart mínum allra nánustu). Mér er semsagt greinilega alls ekki sama hvað öðrum finnst, eða allavega vil ég gefa fólki færi á að sjá fleiri hliðar en matargúrúhliðina.

Hins vegar er ég ekkert hikandi við að vera svolítið persónuleg í skrifum mínum hér og mundi meira að segja stundum vera mun persónulegri ef ég væri bara að hugsa um sjálfa mig. Þá er ég ekkert endilega að meina að ég mundi segja meira frá nærfatnaði mínum, það eru frekar aðrir hlutir sem ég á við. En ég held að það breytti engu þótt ég væri að skrifa nafnlaust og reyndar býst ég við að mér þætti það mjög heftandi, þá væri ég alltaf að hugsa ,,æi, ef ég skrifa þetta, þá fattar einhver hver ég er" - af því að ég er náttúrlega svona semí-seleb, hef komið á mynd bæði í Séðu og heyrðu og Vikunni og hvaðeina.

Ég hef hins vegar einn eiginleika sem oft hefur bjargað geðheilsu minni: Ég get séð skoplegu hliðarnar á sjálfri mér.

|

Mér finnst þetta fulllangt gengið. Bara af því að gaurarnir fengu vondan sjeik á McDonalds. Sko, ég yrði hissa ef ég fengi góðan sjeik á McDonalds.

Efnafræðistúdentinn getur kannski upplýst mig: Hvað gerist eiginlega þegar maður setur klósetthreinsiefni og álpappír í flösku og lokar? Ókei, hún springur greinilega, en af hverju?

|

19.9.04

Já, og ég er ekkert búin að gleyma súpuuppskriftinni sem einhver bað mig um hér um daginn (eða jú, ég var búin að gleyma henni en man núna eftir henni aftur). Ég á svona uppskrift í vinnunni, reyni að setja hana inn á morgun.

|

Tvær útgáfur af gæsalifrarkæfu, ein gömul dönsk (bakað postej) og ein nýrri, að paté þar sem lifrin er bara steikt og svo maukuð. Ég hef ekki gert hana en ég geri oft kjúklingalifrarkæfu á mjög svipaðan hátt og hún er alltaf mjög vinsæl.

Gæsalifrarkæfa (postej)

4 gæsalifrar (einnig má bæta gæsahjörtum út í)
5-6 sneiðar af beikoni eða 50 g svínaspekk
1/4-1/2 laukur
1 msk hveiti
1 egg
3-4 msk rjómi eða mjólk
1 egg
1/4 tsk allrahanda eða 1/8 tsk negull og 1/8 tsk múskat
nýmalaður pipar
salt

Ofninn hitaður í 170°C. Lifrin, beikonið og laukurinn skorið í bita og hakkað í hakkavél eða maukað í matvinnsluvél (ef notuð er hakkavél er best að hakka blönduna 3-4 sinnum). Öllu hinu hrært saman við. Gott að steikja ögn af blöndunni á pönnu til að smakka hvort kryddunin sé hæfileg. Hellt í form, vel smurt eða helst klætt innan með spekksneiðum, formið sett ofan í annað stærra, sjóðandi vatni hellt á milli og kæfan bökuð í vatnsbaði í um hálftíma.

Gæsalifrarkæfa (paté)

100 g smjör
3 skalottlaukar, saxaðir
1-2 hvítlauksgeirar, saxaðir smátt
300 g gæsalifur, skorin í bita
1 tsk herbes de provence (eða aðrar kryddjurtir, ferskar eða þurrkaðar, t.d. blanda af timjani og rósmaríni)
1 tsk salt
1/2 tsk nýmalaður pipar
2 msk koníak (einnig mætti nota púrtvín eða sjerrí)

Smjörið brætt á pönnu og skalottlaukurinn og hvítlaukurinn látinn krauma í því í 1-2 mínútur. Þá er lifrinni bætt á pönnuna ásamt kryddjurtum og látið krauma við meðalhita í 3-4 mínútur, eða þar til lifrin er rétt tæplega steikt í gegn en alls ekki meira. Kryddað með pipar og salti. Allt sett í matvinnsluvél og maukað. Koníaki hrært saman við, smakkað og bragðbætt með meiri pipar og salti ef þarf. Látið kólna dálítið og síðan hellt í form og kælt vel. Geymist í góðu íláti í kæli í 3-4 daga.

|

Hann dóttursonur minn er afskaplega gefinn fyrir hlutverkaleiki (líklega tilvonandi rólari). Þegar hann er ávarpaður með nafni er mjög líklegt að hann snúi upp á sig og tilkynni: ,,Ég er ekki Úlfur, ég er ..." Að undanförnu er hann til dæmis búinn að vera hundur, hvalur, Spiderman, Trulli (kappakstursökumaður, fyrir þá sem ekki vita), Spiderman-Trulli, Kobbi kló, krókódíll, deingútur (þ.e. geitungur) og ýmislegt fleira sem ég man ekki í svipinn.

Hann var hér í gærkvöldi, skreið inn í risastóran pappakassa sem var í borðstofunni, tilkynnti að þetta væri ofn og hann væri kaka og væri að bakast. Öskraði á mig þegar ég kíkti inn ,,passaðu þig, kakan er heitur!" Kom svo til mín á eftir og sagði ,,nú er kakan kaldur, ætlarðu ekki að borða mig?"

Honum líkar kökuhlutverkið svo vel að síðan hann uppgötvaði það hefur hann verið súkkulaðikaka, snúðakaka, Spiderman-kaka og Spiderman-súkkulaðikaka.

|

Ég er búin að vera að farast úr dugnaði alla helgina. Mála og breyta og kaupa mublur og skrúfa saman mublur og hringja í búðir og kvarta yfir að það vanti skrúfur til að skrúfa saman mublurnar (það hvílir einhver bölvun yfir mér hvað þetta varðar) og raða í hillur og skápa og taka til eftir breytingarnar (æi, þar er mikið verk óunnið) og sitthvað fleira. Og ég sé meira að segja fram á yfirvofandi meiri dugnað í næstu viku því að ég á von á manni sem ætlar að gera við gamlar lekaskemmdir á stofuloftinu og í framhaldi af því þarf allavega að mála loftið og ég nota líklega tækifærið og mála veggina líka.

Þessar framkvæmdir ættu nú að duga til þess að ég nenni ekki að gera meira næstu þrjú árin. Eða þangað til ég hef efni á að gera upp baðherbergið. Whichever comes first.

|