(function() { (function(){function b(g){this.t={};this.tick=function(h,m,f){var n=void 0!=f?f:(new Date).getTime();this.t[h]=[n,m];if(void 0==f)try{window.console.timeStamp("CSI/"+h)}catch(q){}};this.getStartTickTime=function(){return this.t.start[0]};this.tick("start",null,g)}var a;if(window.performance)var e=(a=window.performance.timing)&&a.responseStart;var p=0=c&&(window.jstiming.srt=e-c)}if(a){var d=window.jstiming.load; 0=c&&(d.tick("_wtsrt",void 0,c),d.tick("wtsrt_","_wtsrt",e),d.tick("tbsd_","wtsrt_"))}try{a=null,window.chrome&&window.chrome.csi&&(a=Math.floor(window.chrome.csi().pageT),d&&0=b&&window.jstiming.load.tick("aft")};var k=!1;function l(){k||(k=!0,window.jstiming.load.tick("firstScrollTime"))}window.addEventListener?window.addEventListener("scroll",l,!1):window.attachEvent("onscroll",l); })();

Konan sem kyndir ofninn sinn

Eldhúsreyfarar miðaldra matargúrús á Skólavörðuholtinu

21.8.04

Við Boltastelpan nenntum þessu ekki lengur. Skruppum í bæinn eftir kvöldmat, röltum einn hring, fengum blöðrur (ekki ég reyndar), smökkuðum heilgrillaða nautið hjá kúabændum, löbbuðum svo upp Laugaveg og fengum okkur kaffi og vínirbrauð hjá Ásgeiri Sandholt; ákváðum svo að nú væri nóg komið og fórum heim. Þessar flugeldasýningar eru hvort eð er allar eins.

Ég var reyndar búin að labba aðeins um í bænum fyrr í dag, eftir maraþonhlaupið, en það var ekkert sérstakt sem vakti áhuga minn. Svo að ég fór heim, bakaði brauð, eldaði fimm lítra af kjötsúpu, steikti kjúklingavængi og bjó til pestó, hummus og fleira, þar sem ég var búin að segja fjölskyldunni að þau væru meira en velkomin að líta við á kvöldmatartíma. Nokkrir vinir efnafræðistúdentsins komu líka.

Mér finnst alltaf gaman að fá fólk í heimsókn og gefa því að borða þannig að það bjargaði deginum. Annars finnst mér ekkert sérlega varið í þessa blessaða menningarnótt (eða menningardag), þetta verður mest tilgangslítið rölt fram og aftur, þrengsli og troðningur og maður missir alltaf af öllu sem maður hefði helst viljað sjá. Svo er hefð fyrir því að Boltastelpan er hjá mér allt kvöldið og gistir og þá eru nú takmörk fyrir því hvað hægt er að toga hana með í - ég hefði t.d. kannski farið á ljóða-idolið, eða einhverja upplestra eða tónleika ef ég hefði verið ein. En í staðinn sitjum við hér heima í stofu með ís og nammi og höfum það ágætt. Og flugeldasýningin sést út um stofugluggann ef við höfum áhuga. Sem við höfum þó líklega ekki.

|

Farin niður í bæ að reyna að sjá Boltastelpuna koma í mark í 7 km maraþoninu.

Við efnafræðistúdentinn erum annars að taka til, hann inni hjá sér og ég í búrinu. Ég er búin að finna einn jólabjór sem ekki er ljóst hvort er frá því í fyrra eða hitteðfyrra. Ég er viss um að hann er búinn að finna ýmislegt mun áhugaverðara.

Þeim sem ætla að koma í súpu eða kaffi í dag er bent á að Kárastígurinn er lokaður, sirka á móts við nr. 7. Þar sem gatan er einstefnuakstursgata þýðir þetta væntanlega að allir bílar í efri hlutanum séu innilokaðir til kvölds.

|

Lou Reed er maður sem var upp á sitt besta þegar ég var á sama aldri og barnabarnið mitt er núna. 'Nuff said, eða hvað? Nei, ekki alveg. Aldur og langlífi í bransanum þarf ekki að þýða að fólk sé alveg útbrunnið. Samanber Merlene Ottey. En mér sýnist á umsögnum að ég þurfi ekkert að gráta það að hafa ekki farið.

Ég sá ekki viðtalið við Reed en ef dæma má af þessu eru þeir sem eru settir í að taka viðtal við hann ekki öfundsverðir.

|

20.8.04

Gaman að sjá Merlene Ottey hlaupa áðan í 2. umferð í 100 metra hlaupinu. Hún náði þriðja sæti og tryggði sig inn í undanúrslit. Stelpurnar sem voru á undan henni voru báðar frá Jamaíku eins og hún (þótt hún hlaupi núna fyrir Slóveníu). Þær eru 20 og 23 ára, þ.e. samanlagt ögn yngri en Ottey, sem er orðin 44 ára. Þegar sú yngri fæddist, í ágúst 1984, var Merlene Ottey einmitt stödd í Los Angeles að keppa á sínum öðrum Ólympíuleikum. Hörkukvenmaður ...

|

Aðeins fleiri vísbendingar fyrst svarið er ekki komið:

Sagan (eða heimasíða fyrirtækisins allavega) segir að ungir evrópskir karlmenn hafi áður fyrr tíðkað að færa stúlkum sem þeir voru að sverma fyrir pakka af þessu góðgæti í staðinn fyrir konfektkassa. Ég hef mínar efasemdir. Hefði allavega ekki fallið fyrir því.

Núna eru til ýmsar útgáfur, þar á meðal Reduced Fat og Low Sodium (nema hvað) en nýjasta viðbótin heitir ... Sticks.

|

Vitið þið hvaða sívinsæla bandaríska ,,snakk" á sjötugsafmæli á þessu ári? Sem sló svo rækilega í gegn að þegar á fyrsta ári seldust 5 milljarðar stykkja, og það í miðri kreppunni? Ég man fyrst eftir að hafa smakkað það á Króknum skömmu fyrir 1970 en það gæti þó hafa verið mun fyrr.

|

19.8.04

Maturinn í kvöld var dálítil blanda af þjóðlegu og alþjóðlegu: Reykt skagfirskt folaldakjöt með kryddjurtakartöflustöppu og klettasalati. Passaði alveg ljómandi vel saman.

Annars er ég að lesa Matreiðslubók fyrir fátæka og ríka frá 1916. Hér er uppskrift að ,,kartöplum soðnum í tólg" sem hljómar nú ekkert mjög spennandi en þegar farið er að rýna í uppskriftina eru þetta reyndar eins konar franskar kartöflur.

|

Ég greip Galdrabók Pottagaldra niðri í búð áðan, svona til að skoða uppskriftirnar í henni, en þegar ég byrjaði að fletta henni aftan frá reyndist þetta vera ljóðabók. Það er að segja helmingurinn af henni, hitt er uppskriftir og umfjöllun um Pottagaldrakrydd. Og Hauk Morthens.

Ég fór að hugsa um að ef ég væri skáld gæti ég notað þessa aðferð til að koma kveðskapnum á framfæri. Bara lauma ljóðum (eða efnisbirtum hugrúnum vitundar hins innri manns, eins og Sigfríð segir) með uppskriftunum. Kannski ég geri þetta í næstu matreiðslubók.

Gallinn er að þá þyrfti ég að fara að yrkja, því að ég á eiginlega engin ljóð á lager. Mig minnir að ég hafi ort brúðkaupskvæði þegar Eiríkur bróðir gifti sig og svo orti ég reyndar einu sinni vísu sem varð til þess að Mörður Árnason tilkynnti mér að ég væri póet. Ég ákvað samstundis að hætta á toppnum og hef ekki einu sinni ort hálfa hendingu síðan.

|

18.8.04

Ég kom við á bókamarkaði Bókarinnar á Vesturgötu. Þar er verið að selja þann hluta lagersins sem ekki fór í nýju búðina á Hverfisgötunni. Allt á hundraðkall. Ég mátti nú ekki vera að því að fara vandlega í gegnum allt sem þar var á borðunum en fann þó nokkra titla:

Fast & Fancy Royal Recipes. Lítill bæklingur, sirka 1960, með Royal-búðingum í sérlega glæfralegum litum. Ég fell alltaf fyrir svona myndum.

Íslenskar jurtir eftir Áskel Löve. Af því bara.

Bók náttúrunnar eftir Zacharias Topelius. Púra nostalgía, ég las hana oft þegar ég var krakki. Þar er tígrisdýrinu lýst svona: ,,Það á heima í Asíu. Það er hræðilegt dýr. Það virðist brenna eldur úr augum þess. Tungan hangir blóðrauð út úr hvoftinum. Það nær hinum fljótasta hesti. Það hleypur með uxa í gininu. Fíllinn einn getur kramið það sundur. Tígraveiðar eru mjög hættulegar."

Uppreisnin á barnaheimilinu. Fræg bók. Sérstaklega keypt handa barnabörnunum.

Undir gunnfána lífsins. Meiri nostalgía og mikil afbragðsbók. Eins og ég hef áður sagt er nánast öll mín læknisfræðiþekking fengin úr þessari bók. Samt byrjar einn kaflinn svona: ,,Læknar eru undantekningarlaust gutlarar og hænsni."

|

Boltastelpan var hjá mér áðan og ég var að reyna að reka hana af stað þar sem hún átti að vera mætt til móður sinnar klukkan eitt.

Amman: - Svona, hættu nú að lesa Séð og heyrt og komdu þér af stað.

Boltastelpan: - Ég ætla að klára að lesa þessa blaðsíðu.

Amman: - Ókei. (Lítur við eftir smástund og sér að barnið er farið að lesa á öðrum stað í blaðinu.) - Þú sagðist bara ætla að klára blaðsíðuna!

Boltastelpan: - Það var allt önnur blaðsíða.

|

Ég fékk í hendur í gær fyrstu eintökin af bókunum sem ég var að vinna að í vor, Cool Cuisine og Cool Dishes. Þær eru alveg ljómandi snotrar þótt ég segi sjálf frá. Mér skilst að þær fari í dreifingu um eða eftir helgi.

Nú er ég í þeirri sérkennilegu aðstöðu að hafa skrifað fleiri matreiðslubækur á ensku en íslensku. Verð eiginlega að fara að gera eitthvað til að bæta úr því ...

|

17.8.04

Í matreiðslubókasafni mínu (sem er akkúrat núna í löngu tímabærri endurskipulagningu) er bók sem heitir Nýja matreiðslubókin eftir Halldóru Eggertsdóttur og Sólveigu Benediktsdóttur. Hún er að ég held að mestu samhljóða fjölrituðum heftum (ef ekki lausum blöðum) sem kennd voru í húsmæðraskólum landsins á 5. áratug síðustu aldar og þar á meðal í húsmæðraskólanum á Löngumýri, þar sem mæður okkar Begga voru samtímis að forframast (og Beggi, þar sem mamma mín les blogg ættirðu nú að gera henni greiða og segja hvað mamma þín heitir svo hún átti sig) - eníveis, í þessari ágætu bók er einmitt uppskrift að steiktu brauði.

Steikt brauð

1/2 l heit mjólk eða vatn,
1/2 ts. salt,
1 ts. natron,
hveiti,
fita.

Sáldrið hveitið með salti og natroni. Vætið í með mjólkinni og hnoðið þétt deig. Breiðið út fremur þunnar, kringlóttar kökur, og skerið þær undan diski. Stingið þær þétt með gaffli og steikið í fitu.

|

Ekki man ég fyrir mitt litla líf hvort ég hef vísað á þessa síðu áður. En ég ætti kannski að senda manninum eina dós af saxbauta í lauksósu, hún ætti alveg heima þarna.

|

Steikt brauð eða soðið? Ég er hér með smábækling frá Áskaffi í Skagafirði um gammeldags kaffibrauð og þar stendur ,,Soðbrauð, eins og Skagfirðingar kalla það. Aðrir kalla það skonsur eða steikt brauð." - Ég veit svosem ekki hvað þetta er kallað þarna handanvatna en á mínu bernskuheimili í Blönduhlíðinni var þetta aldrei nokkurn tíma kallað annað en steikt brauð og ég held að það hafi ekki verið fyrr en á Akureyri sem ég heyrði fyrst talað um soðið brauð eða soðbrauð. Eða parta; heitið skonsur man ég varla eftir að hafa heyrt á þessu bakkelsi. Þeir lesendur sem á annað borð þekkja þetta bakkelsi mættu gjarna láta vita hvaða heiti þeim er tamt að nota.

Reyndar er ýmislegt fleira vafasamt í þessum bæklingi, eins og sú fullyrðing að kleinur hafi verið steiktar í eldhúsum landsmanna langleiðina frá landnámi Íslands og að vínarterta og brúnterta hafi formlega verið fyrstu rjómaterturnar hérlendis.

|

Vinnutölvan mín er hrunin. Dáin, held ég. Allavega klóraði tölvumaðurinn sér í hausnum, tautaði ,,þetta hef ég ekki séð lengi" og fór svo samstundis og sótti bráðabirgðatölvu handa mér.

Ég er hér með bók sem heitir 350 góð ráð. Það stendur ekkert í henni um hvað á að gera við bilaðar tölvur en hér er gott ráð til að spara kol:

1/2 kg calium permanganate
10 kg salt
1 kg mulið calium chloreate
1/2 kg mulið brennt raf (amber)

Mylja skal calium permanganate smátt og blanda því vandlega saman við hin efnin með því að hræra því saman við og láta síðan fara gegnum sigti svo það blandist enn betur. Þegar nægilega vel hefur verið blandað er þetta leyst upp í 20 lítrum af vatni. Þessi upplausn nægir í eina smálest af kolum.

Ég ólst upp við kolakyndingu og eldamennsku á kolavél en man nú ekki eftir að mamma væri neitt að vesenast með þessi efni. En ef ég þarf einhvern tíma að brúka kol og vil spara set ég náttúrlega efnafræðistúdentinn í málið. Þetta er greinilega hans deild.

|

16.8.04

Eldhúsvaskurinn er fullur af dularfullum frauðkenndum kristöllum og karamellusósu. Efnafræðistúdentinn sést hvergi. Ekki veit ég hvers konar tilraunir hafa farið hér fram síðustu dagana, á meðan ég var fyrir norðan.

Ég veit þó að drengurinn er lifandi, hann hringdi í mig í dag. Sagði mér örugglega hvar hann yrði í kvöld en ég man það bara ekki. Ég veit svosem líka hvaðan kristallarnir koma en það er spurning með karamellusósuna.

En mikið andskoti var fallegt að fljúga yfir landið áðan.

(Það mætti ætla að ég hefði verið fyrir norðan fyrst ég er farin að ákalla andskotann í annarihverri færslu.)

|

Ég brá mér yfir að Hólum áðan til að fræðast um matartengda ferðaþjónustu í Skagafirði og verkefnið Matarkistan Skagafjörður. Þegar þaðan kom gat ég náttúrlega ekki stillt mig um að bregða mér í Skagfirðingabúð og birgja mig upp af lókal matvælum, reyktu hrossakjöti, skagfirskri kæfu, taðreyktum silungi frá Bjarna á Hvalnesi og steiktu brauði úr Sauðárkróksbakaríi, meðal annars. Efnafræðistúdentinn fær veislu þegar ég kem suður.

|

15.8.04

Það er merkilegur andskoti hvað klettar geta lækkað mikið, gil grynnkað og vegalengdir styst á innan við fjörutíu árum.

Við systkinin komum semsagt við á bernskustöðvunum í Djúpadal í blíðviðrinu í dag. Ég set kannski inn nokkrar myndir þaðan þegar ég kem suður annað kvöld.

Það var auðvitað mjög gott að koma í Dal (og Kringlumýri, við fórum þangað líka) en ég hefði reyndar verið til í ferð á hvaða stað sem var í Skagafirði, þar sem fótboltabrjálæðingarnir frændur mínir voru búnir að leggja undir sig stofuna hjá gömlu hjónunum og horfðu á tvo leiki í enska boltanum á meðan við fórum í Blönduhlíðina. Og létu sér fátt um finnast þótt sólin skini úti og hitinn væri um eða yfir tuttugu stig.

|