(function() { (function(){function b(g){this.t={};this.tick=function(h,m,f){var n=f!=void 0?f:(new Date).getTime();this.t[h]=[n,m];if(f==void 0)try{window.console.timeStamp("CSI/"+h)}catch(q){}};this.getStartTickTime=function(){return this.t.start[0]};this.tick("start",null,g)}var a;if(window.performance)var e=(a=window.performance.timing)&&a.responseStart;var p=e>0?new b(e):new b;window.jstiming={Timer:b,load:p};if(a){var c=a.navigationStart;c>0&&e>=c&&(window.jstiming.srt=e-c)}if(a){var d=window.jstiming.load; c>0&&e>=c&&(d.tick("_wtsrt",void 0,c),d.tick("wtsrt_","_wtsrt",e),d.tick("tbsd_","wtsrt_"))}try{a=null,window.chrome&&window.chrome.csi&&(a=Math.floor(window.chrome.csi().pageT),d&&c>0&&(d.tick("_tbnd",void 0,window.chrome.csi().startE),d.tick("tbnd_","_tbnd",c))),a==null&&window.gtbExternal&&(a=window.gtbExternal.pageT()),a==null&&window.external&&(a=window.external.pageT,d&&c>0&&(d.tick("_tbnd",void 0,window.external.startE),d.tick("tbnd_","_tbnd",c))),a&&(window.jstiming.pt=a)}catch(g){}})();window.tickAboveFold=function(b){var a=0;if(b.offsetParent){do a+=b.offsetTop;while(b=b.offsetParent)}b=a;b<=750&&window.jstiming.load.tick("aft")};var k=!1;function l(){k||(k=!0,window.jstiming.load.tick("firstScrollTime"))}window.addEventListener?window.addEventListener("scroll",l,!1):window.attachEvent("onscroll",l); })();

Konan sem kyndir ofninn sinn

Eldhúsreyfarar miðaldra matargúrús á Skólavörðuholtinu

13.11.07

My boy Jack

Egill er að skrifa um heimsstyrjöldina fyrri, þessa fáu eftirlifendur og stríðsæsingamenn. Ég var einmitt úti í London á minningasunnudaginn; fór reyndar ekki að sjá minningarathöfnina núna en var þar fyrir nokkrum árum og sá þá einmitt nokkra af þessum háöldruðu mönnum sem hann nefnir og tók mynd af þeim.

En ég sá aftur á móti sjónvarpsmynd á sunnudagskvöldið sem mér fannst býsna góð; það var My Boy Jack, ný mynd um Rudyard Kipling, sem má víst kallast einn af stríðsæsingamönnunum, og Jack einkason hans, sem var svo nærsýnn að honum var tvisvar hafnað í læknisskoðun þegar hann reyndi að skrá sig til herþjónustu. Faðir hans kippti þá í spotta, Jack var tekinn í Irish Guards og gerður að foringja. Sendur á vígstöðvarnar í ágúst 1915, lenti í sínum fyrsta bardaga við Loos seint í september og féll á fyrsta degi. Daginn eftir 18 ára afmælið. Það hellirigndi allan daginn og við sem höfum þurft að nota gleraugu vitum hvað það þýðir.

Líkið fannst aldrei og Kipling-hjónin héldu í vonina í nokkur ár, þar til þau höfðu loks uppi á hermanni sem gat sagt þeim hvernig sonur þeirra dó; skotinn í munninn, grátandi, skríðandi blindaður í leðjunni.

Daniel Radcliffe lék Jack og sýndi að hann getur reyndar leikið (hann hefur nú ekkert verið að sýna það í Harry Potter) en David Haig var virkilega góður í hlutverki Kiplings (og ótrúlega líkur fyrirmyndinni).

Ég hef svosem lesið ansi mikið af sögum og ljóðum um skotgrafahernað fyrri heimsstyrjaldarinnar og það sem kannski kom mér mest á óvart var sú staðreynd að þessi hálfblindi sautján ára stráklingur var gerður að foringja yfir mönnum sem voru kannski tvöfalt eldri en hann - af því að hann var af yfirstétt.

Það féllu 7500 aðrir Bretar við Loos þennan sama morgun og þeir áttu allir sína sögu og fjölskyldu líka. En feður þeirra voru kannski ekki stríðsæsingamenn - eða skáld. Kipling þurfti að kljást við sorgina og sektina það sem hann átti ólifað - eins og eitt stysta en þekktasta ljóð hans, Common Form, ber vitni um:

If any question why we died
Tell them, because our fathers lied.

|