Af keppnum, kryddum, verðum og veðrum

Það er alltaf verið að segja manni að þetta eða hitt nafnorðið sé ekki til í fleirtölu í íslensku. Sem er náttúrlega þvæla því ef hægt er að mynda fleirtölu af orðinu með góðu móti, ef fleirtalan er út af fyrir sig rökrétt og jafnvel allt að því nauðsynleg og hefur verið notuð - hvernig er þá hægt að fullyrða að hún sé ekki til í íslensku? Það má svo alltaf deila um hvort fleirtölumyndin eigi að teljast gott mál eða ekki - en það er allt annar handleggur.

Meira að segja Íslensk málstöð viðurkennir þetta. Tvö dæmi sem málvöndum er gjarnt að hneykslast á eru keppni (keppnir) og verð (öll verð) en hér eru tilvitnanir í málfarsbanka málstöðvarinnar:

,,Fleirtalan keppnir á aðeins við þegar talað er um kappleiki eða mót en ekki þegar orðið merkir: kapp. Það sama á við um orðið samkeppni. Það var gífurlega mikil samkeppni í öllum ljóðasamkeppnunum sem þau tóku þátt í."

,,Gott verð, lágt verð, hátt verð. Síður "góð verð", "lág verð", "há verð", þó virðist ekki alltaf hægt að komast hjá því að nota verð í fleirtölu. Til að mynda í setningunni: öll verð eru án virðisaukaskatts. Þess ber einnig að geta að fleirtalan kemur þegar fyrir í fornmáli (í Auðunar þætti) og í samsetningum á borð við kýrverð og ærverð er verð tölubeygt."

Einu sinni fékk ég grein til baka úr prófarkalestri með athugasemdinni: ,,Krydd er ekki til í fleirtölu." Og kom þá fyrir lítið þótt ég vitnaði í Guðbrand biskup, Magnús prúða og Jón Grunnvíking, sem allir töluðu um kryddin án þess að skammast sín fyrir.

Mér datt þetta í hug á dögunum þegar ég rakst á einhverja fleirtöluhneykslunarumræðu. Og þá fór ég að velta fyrir mér: Hvernig ætli málvöndum nútímans yrði við ef eitthvert ungskáldið sendi frá sér kvæði þar sem sjá mætti línurnar:

Svört verða sólskin
um sumur eftir,
veður öll válynd.
Vituð ér enn eða hvað?