(function() { (function(){function b(g){this.t={};this.tick=function(h,m,f){var n=void 0!=f?f:(new Date).getTime();this.t[h]=[n,m];if(void 0==f)try{window.console.timeStamp("CSI/"+h)}catch(q){}};this.getStartTickTime=function(){return this.t.start[0]};this.tick("start",null,g)}var a;if(window.performance)var e=(a=window.performance.timing)&&a.responseStart;var p=0=c&&(window.jstiming.srt=e-c)}if(a){var d=window.jstiming.load; 0=c&&(d.tick("_wtsrt",void 0,c),d.tick("wtsrt_","_wtsrt",e),d.tick("tbsd_","wtsrt_"))}try{a=null,window.chrome&&window.chrome.csi&&(a=Math.floor(window.chrome.csi().pageT),d&&0=b&&window.jstiming.load.tick("aft")};var k=!1;function l(){k||(k=!0,window.jstiming.load.tick("firstScrollTime"))}window.addEventListener?window.addEventListener("scroll",l,!1):window.attachEvent("onscroll",l); })();

Konan sem kyndir ofninn sinn

Eldhúsreyfarar miðaldra matargúrús á Skólavörðuholtinu

3.6.08

Smjör, sölt og hunöng

Hvaða matarorðum munið þið eftir sem er deilt um hvort séu til í fleirtölu? Eða öllu heldur: sem sumir halda fram að séu aðeins til í eintölu en aðrir nota hiklaust í fleirtölu? Dæmi: sulta, olía.

Fyrir nokkrum árum fékk ég próförk til baka sem lesarinn hafði skrifað á: Krydd er aðeins til í eintölu. Þá gilti einu þótt ég vitnaði máli mínu til stuðnings í Magnús prúða, Guðbrand Þorláksson og Jón Grunnvíking, sem allir töluðu um ,,kryddin" án þess að skammast sín.

Svo eru náttúrlega orð sem eru líka til í fleirtölu en bara í ákveðinni merkingu, eins og til dæmis smjör. Afgjöld og laun voru goldin í smjörum og ekkert athugavert við það. (Mér fannst reyndar heldur ekkert athugavert við það þegar ég hafði einu sinni útbúið þrjár mismunandi kryddsmjörstegundir og var spurð hvort ætti að setja smjörin á borðið.)

Brauð var næstum alltaf eintöluorð áður fyrr (nema, merkilegt nokk, þegar talað var um ósýrð brauð - já, og prestsembætti, en það er allt annar handleggur). Núna eru brauðsortirnar margar og engum (fáum allavega) þykir neitt að því að tala um brauðin. Eins með salt - það var eintöluorð þar til farið var að tala um efnafræði. En núna á ég öskju með ýmiss konar söltum.

En svo á ég nokkar mismunandi tegundir af hunangi og engum dettur í hug að tala um hunöngin, er það?

|