(function() { (function(){function b(g){this.t={};this.tick=function(h,m,f){var n=void 0!=f?f:(new Date).getTime();this.t[h]=[n,m];if(void 0==f)try{window.console.timeStamp("CSI/"+h)}catch(q){}};this.getStartTickTime=function(){return this.t.start[0]};this.tick("start",null,g)}var a;if(window.performance)var e=(a=window.performance.timing)&&a.responseStart;var p=0=c&&(window.jstiming.srt=e-c)}if(a){var d=window.jstiming.load; 0=c&&(d.tick("_wtsrt",void 0,c),d.tick("wtsrt_","_wtsrt",e),d.tick("tbsd_","wtsrt_"))}try{a=null,window.chrome&&window.chrome.csi&&(a=Math.floor(window.chrome.csi().pageT),d&&0=b&&window.jstiming.load.tick("aft")};var k=!1;function l(){k||(k=!0,window.jstiming.load.tick("firstScrollTime"))}window.addEventListener?window.addEventListener("scroll",l,!1):window.attachEvent("onscroll",l); })();

Konan sem kyndir ofninn sinn

Eldhúsreyfarar miðaldra matargúrús á Skólavörðuholtinu

22.10.03

Ég var byrjuð að skrifa þetta í kommentin hér að neðan (við þessa færslu) en það varð svo langt að ég ákvað að setja það hér.

Við systkinin erum semsagt að ræða Kapítólu, eitt helsta bókmenntaverk bernsku okkar, sem skylda var að lesa fyrir tíu ára aldur. Hún var til í gamalli útgáfu (1912?) og var 814 blaðsíður.

Ég held að það hafi bara vantað titilblöðin. Ég er hér með frumtextann The Hidden Hand, Or, Capitola the Madcap, og fyrsti kaflinn byrjar alveg eins og ég man eftir honum úr gömlu bókinni, nema hvað E.D.E.N. Southworth byrjaði hvern kafla á tilvitnun í heimsbókmenntirnar, aðallega Shakespeare, en því hefur þýðandinn sleppt. Svo er reyndar í þessari bók tólf blaðsíðna inngangur um bókina og höfundinn.

Southworth var nefnilega, þótt hún sé að mestu gleymd núna, vinsælasti og mest lesni höfundur Bandaríkjanna á síðari hluta 19. aldar, og skrifaði tugi bóka. Sú sextánda, The Hidden Hand, var vinsælust þeirra allra. Hún kom fyrst út sem framhaldssaga í The New York Ledger 1859 og varð svo vinsæl að tímaritið endurbirti hana tvisvar, 1868 og 1883, en það var ekki fyrr en 1888 sem sagan kom fyrst út á bók. Hún var endurprentuð reglulega næstu 30 árin (og er reyndar eina bók Southworth sem hefur verið endurprentuð á síðustu áratugum) og að minnsta kosti fjörutíu mismunandi leikgerðir af sögunni voru settar á svið.

Eggert Jóhannsson ritstjóri þýddi söguna fyrst á íslensku einhvern tíma fyrir aldamót og hún birtist sem framhaldssaga í einhverju vestur-íslensku blaðanna. Jóhann próki gaf hana seinna út á Íslandi en ég veit ekki hvort hann notaði þýðingu Eggerts. Mig minnir allavega að Kapítóla sé nokkuð vel þýdd en Southworth hefur verið hrósað sérstaklega fyrir auðugan orðaforða - já, og á síðari árum femínisma. Ég hafði nefnilega ekki áttað mig á því fyrr en við lestur inngangsins hvað Kapítóla er í rauninni femínísk bók, miðað við þann tíma sem hún er skrifuð á.

En ég hefði valið Svarta-Dónald.

|