Þegar ég kom heim í dag stóð efnafræðistúdentinn með fullar lúkur af deigi og var að hnoða í snúða. Ekki vegna þess að systir hans á afmæli, hann hafði bara langað allt í einu í snúða. Nema rétt áður en snúðarnir áttu að fara í ofninn mundi hann að hann átti að vera mættur á kóræfingu (eða er það kannski upptaka? þau áttu allavega að taka eitthvað upp núna í vikunni, en ég er eins og áður hefur komið fram vond móðir og fylgist lítið með menningariðkunum einkasonarins) - allavega, þá þurfti ég að sjá um að koma snúðunum í ofninn og baka þá. Sem var allt í lagi, ég fékk að minnsta kosti nýbakaða snúða.
Snúðar, já. Einu sinni var uppi einhver stefna hjá íslenskum matreiðslubókahöfunum og reyfaraþýðendum að kalla allar bollur snúða og bolludagsbollur hétu til dæmis langaföstusnúðar. Ef ég man rétt eru bækur Margit Ravn og annarra ámóta höfunda sem ég las á mínum yngri árum uppfullar af kjötsnúðum. Ég var lengi að átta mig á hvað það væri, sá fyrir mér kjötdeig sem smurt væri á smjörpappír, einhverri fyllingu stráð yfir og svo rúllað upp, skorið í sneiðar og bakað. En svo voru þetta bara bollur. Ég var samt ekki nærri því eins lengi að komast að því eins og þessu með englatíturnar. Ég held ég fari rétt með að uppáhaldsmatur Toblers leyndarráðs í bókinni Gestir í Miklagarði hafi verið nautakjöt og englatítur og hálf kynslóð Íslendinga velti því fyrir sér hvaða matur það væri eiginlega. Ef þið vitið það ekki getið þið tekið við vangaveltunum.
En ég var með kjötbollur (ekki snúða) í matinn í gær, og engar englatítur með. Núna er hægt að fá svínahakk fyrir sama og ekkert en ég hef orðið vör við að margir kaupa það ekki af því að þeir hafa aldrei notað það og vita ekkert hvað þeir eiga að gera við það. Svínahakk er afbragðsfínt í kjötbollur. Til dæmis þessar. Ég notaði hvorki egg, mjólk, hveiti né brauðmylsnu í þær - semsagt engin bindiefni, hnoðaði farsið bara nokkuð vel í matvinnsluvélinni til að það yrði þéttara í sér og héldist betur saman. Ef bollurnar eru hafðar stærri gæti þó verið betra að bæta við hálfu eggi og einni eða tveimur muldum brauðsneiðum.
Litlar kjötbollur í tómatsósu
1 laukur
1-2 hvítlauksgeirar
3-4 msk söxuð steinselja (má sleppa)
600 g svínahakk
1 tsk oregano, þurrkað
1 tsk timjan, þurrkað
2 msk pestósósa
nýmalaður pipar
salt
2 msk ólífuolía
1 dós saxaðir tómatar
100 ml vatn
e.t.v sósujafnari
Laukur, hvítlaukur og steinselja sett í matvinnsluvél og saxað smátt. Hakk, kryddjurtir, 1 msk pestó, pipar og salt sett út í og vélin látin ganga nokkra stund á litlum hraða til að hnoða farsið. Olían hituð á pönnu (gott að byrja á að steikja eina litla bollu til að athuga hvort þurfi að krydda meira). Litlar bollur mótaðar úr farsinu með blautum höndum og settar á pönnuna. Brúnaðar við nokkuð góðan hita á þremur hliðum og síðan er afganginum af pestóinu (1 msk) hrært saman við tómatana og þeim hellt yfir ásamt vatninu. Hitað að suðu, lok sett á pönnuna og látið malla í nokkrar mínútur. Sósan smökkuð, bragðbætt með pipar og salti eftir þörfum og síðan e.t.v. þykkt ögn með sósujafnara, en hún á ekki að vera þykk. Borið fram t.d. með pasta (og þá má sleppa sósujafnaranum) eða salati og kartöflum.
