Ég keypti dálítið merkilega bók í Kolaportinu í dag sem ég er reyndar búin að rekast þónokkuð oft á í fornbókaverslunum á undanförnum árum en þá hefur alltaf vantað í hana ákveðið aukaefni sem ég fann loksins hér og gerir bókina mun skemmtilegri. Þetta er matreiðslubók (nema hvað!) sem á íslensku hlaut nafnið Lostæti með lítilli fyrirhöfn og var gefin út af Iðunni 1981. Ég á fyrir enska útgáfu bókarinnar, Hamlyn All Colour Cook Book, sem fyrst var gefin út 1970.

Ég keypti hana í Bókabúð Jónasar á Akureyri 1975, þegar ég var enn í fæði í mötuneyti heimavistar MA; eldaði ekkert upp úr henni fyrr en veturinn eftir en fletti henni oft og lengi og lét mig dreyma. Í bókinni er nefnilega litmynd af hverjum einasta rétti og þarna kynntist ég fyrst fjöldamörgum frægum réttum sem ég hafði aldrei fyrr heyrt nefnda, hvað þá séð uppskriftir að, svo sem coq au vin, ratatouille, moussaka, bortsj, appelsínuönd ... Þetta er að mörgu leyti mjög fín bók og lýsandi fyrir enska matargerð á 8. áratugnum.

Íslenska útgáfan kom 11 árum seinna og passaði að sumu leyti ágætlega á þeim tíma en þó var íslenskt umhverfi ekki að öllu leyti tilbúið fyrir þessa bók. Og þá er komið að aukaefninu sem ég nefndi í upphafi. Þýðandinn sem fenginn var að bókinni var mikill tungumálagarpur og leysti hlutverk sitt vel. En það fór framhjá bæði honum og þeim sem lásu þýðinguna yfir að ýmislegt af því hráefni sem notað var í uppskriftunum var alls ekki fáanlegt hérlendis. Þetta uppgötvaðist ekki fyrr en bókin var komin úr prentun. Þá var brugðið á það ráð að taka saman leiðbeiningar um sumt af þessu ókunnuglega hráefni og prenta á spjald sem látið var fylgja með bókinni. Og það er einmit þetta spjald sem hefur vantað í þær bækur sem orðið hafa á vegi mínum þar til núna.

Á meðal þeirra upplýsinga sem er að finna á spjaldinu er þetta:

Parmesaner ostur: Hann á vonandi eftir að koma á markað hérlendis, en þangað til verður að nota sterkan goudaost.

Mör: Hér fer vel á að nota smjör. Þetta er ekki prentvilla, en heppilegur nýrnamör er ekki á markaði hérlendis.

Ansjósukrem: Hér má nota þorskhrogn (kavíar). Ef þau þykja of sterk má einnig nota marðar sardínur.

Niðursoðin mjólk: Kaffirjómi gerir sama gagn.

Ostkjúka: Kotasæla er rétti osturinn.

Nýrnasúpa: Ef niðursoðin nýrnasúpa fæst ekki, er óhætt að nota niðursoðna tómatsúpu, sem yfirleitt er til í verslunum.

Mér þykja nú sumar af þessum leiðbeiningum hálfvafasamar. En það getur verið erfitt að færa mataruppskriftir á milli landa þótt það sé vissulega töluvert auðveldara nú en áður. Og sumt af því hráefni sem notað er í bókinni fæst ekki hérlendis enn í dag.