(function() { (function(){function b(g){this.t={};this.tick=function(h,m,f){var n=void 0!=f?f:(new Date).getTime();this.t[h]=[n,m];if(void 0==f)try{window.console.timeStamp("CSI/"+h)}catch(q){}};this.getStartTickTime=function(){return this.t.start[0]};this.tick("start",null,g)}var a;if(window.performance)var e=(a=window.performance.timing)&&a.responseStart;var p=0=c&&(window.jstiming.srt=e-c)}if(a){var d=window.jstiming.load; 0=c&&(d.tick("_wtsrt",void 0,c),d.tick("wtsrt_","_wtsrt",e),d.tick("tbsd_","wtsrt_"))}try{a=null,window.chrome&&window.chrome.csi&&(a=Math.floor(window.chrome.csi().pageT),d&&0=b&&window.jstiming.load.tick("aft")};var k=!1;function l(){k||(k=!0,window.jstiming.load.tick("firstScrollTime"))}window.addEventListener?window.addEventListener("scroll",l,!1):window.attachEvent("onscroll",l); })();

Konan sem kyndir ofninn sinn

Eldhúsreyfarar miðaldra matargúrús á Skólavörðuholtinu

8.2.09

Fituð steik, spikpylsa og pressugerskökur

Ég var að skoða rétt fjörutíu ára gamla grein sem heitir Notið íslenzku heitin á matnum. Þar er dálítill listi yfir ýmsar matartegundir ,,eins og þær eru oft nefndar í daglegu tali" og svo hvað þær ,,heita raunverulega". Mér finnst gaman að skoða þennan lista. Í fljótu bragði sé ég ekki mörg atriði á honum þar sem íslenska heitið sem mælt er með hefur haft fullan sigur ef svo má segja, nú tala örugglega flestir um lundir en ekki mörbrad og falskan héra en ekki forloren hare. Jú, enginn talar reyndar um bayerskar pylsur en ég er ekkert viss um að allir þekki vínarpylsur - flestir tala bara um pylsur. Og basilíka er örugglega algengara núna en basilikum þótt enska heitið basil sé líka nokkuð útbreitt. Aspargus sést reyndar ekki svo oft en flestir tala um aspa(r)s en ekki spergil.

Svo eru þarna ýmis íslensk heiti sem maður sér stundum í uppskriftum en fáir nota, svo sem garðablóðberg, sólselja, spænskur pipar og kornflögur. Hveitilengjur, olíusósa, flesk, rifjur og brauðkollur falla í sama flokk en ekki víst að allir átti sig á hvað þar er á ferðinni. Saxbauti er náttúrlega svolítð séráparti ...

En hvað um heiti eins og fituð steik (ekki mjög freistandi nafn reyndar), hvítspað, hvítpylsa, kálfabauti, vafsteik, kurlkjöt, kryddbauti, spikpylsa, höm, appelsínuhlaup, pressugerskökur?

Ekki þar fyrir, erlendu heitin eru ekki endilega vel þekkt heldur - fricandeau, frikassé, roulade, haschis (annað mál kannski með hassí), bankeköd.

Tólf tommu pressugerskaka með þremur áleggjum og extra osti hljómar svosem ekkert voðalega freistandi.

|